Diyabette Kullanýlan Ýlaçlar

Ýlaç veya haplarla tedavi sadece Tip 2 diyabetli hastalarda uygulanýr. Tip 1 þeker hastalarý insülin kullanmak zorundadýr. Bununla birlikte pankreasý ameliyatla çýkarýlmýþ hastalarda ilaç (hap ) verilemez, bu hastalarýn da insülin kullanmalarý gerekir. Tip 2 Diyabetli bir hastanýn tedavisine, öncelikle diyet ve egzersiz ile baþlanýr.

Ancak buna raðmen kan þekeri düþmüyorsa veya kan þekeri yüksek ise ilaç tedavisine baþlanýr. Aðýzdan alýnan bu haplar kan þekerinin düþmesini saðlar. Aðýzdan alýnan ilaçlar vücuttaki etkilerine göre bazý gruplara ayrýlýr. Bir grup ilaç, pankreas bezinden insülin üretimini artýrýrken diðer bir grup ilaç vücut tarafýndan yeterli derecede kullanýlamayan insülinin kullanýlmasýný saðlar.

Doktorunuz, þeker durumuna göre bu deðiþik gruplardaki ilaçlardan uygun olanýný size reçete eder. Þeker ilaçlarý tek ilaç veya iki-üç ilaç kombinasyonu halinde verilebilir.

Þeker hastalýðý tedavisinde son yýllardaki görüþ ilaç tedavisine erken ve yeterli dozda baþlanmasý þeklindedir. Diðer bir görüþ ise tek ilaç yerine birkaç tür ilacýn (etki mekanizmalarý farklý) birlikte verilmesidir.

Yukarýda belirtildiði gibi aslýnda ilaç tedavisine diyet ve egzersize raðmen kan þekeri düþmeyen hastalarda baþlanýr. Bununla birlikte diyeti iyi yapamayan ve yeteri kadar egzersiz yapamayanlarda ilaç kullanýmýna hemen baþlamakta fayda vardýr. Diyet ve egzersize raðmen HbA1c % 6.5’den fazla ise veya açlýk kan þekeri 108 mg/dl den fazla ise ilaç tedavisi verilir.

Ýlaçlara Nasýl Baþlanýr ve Deðiþtirilir?

Þeker hastalýðý tedavisinde kullanýlan hap þeklindeki ilaçlar genellikle düþük dozda baþlanýr ve kan þekerine göre doz artýrýlýr.

Maksimum doza kadar bir ilacýn dozu artýrabilir. Son zamanlarda birkaç ilacýn birlikte verilmesi de önerilmektedir.

Hastalarýn %10-20’sinde ilaç kullandýðý halde kan þekeri yüksekliði görülebilir. Bu durum ilacý zamanýnda almamak, stres veya enfeksiyon oluþmasý nedeniyle geliþebildiði gibi, ilacýn artýk etki etmemeye baþlamasý veya pankreasdaki insülin salgýlayan beta hücrelerinin azalmasý nedeniyle oluþur.

Eðer bir ilaçta etkisizlik görülürse diðer bir ilaca geçilebilir. Kullanýlan ilaçlarýn yan etkilerinin ne olduðu öðrenilmelidir.

Kimler Þeker Ýlacý (hap þeklinde) Kullanamaz?

Tip 1 diyabeti olan hastalar ile tip 2 diyabeti olduðu halde karaciðer ve böbrek hastalýðý olanlar, pankreas bezi ameliyatla çýkarýlanlar ve pankreas iltihabý geçirenler þeker ilacý olan haplarý kullanamaz, bu hastalarýn insülin kullanmalarý gerekir.

Ýlaçlarýn Tipleri

1) Kanda mevcut insülin hormonunun etkisini artýranlar:

Metformin, acarboz, ve roziglitazon gibi ilaçlar insülinin etkisini artýrýrlar. Bu ilaçlar karaciðer, kas ve yað dokusunu etkileyerek insülin hormonunun daha etkili çalýþmasýný saðlar. Bu ilaçlar kan þekerinin normal düzeyin altýna inmesine (hipoglisemi) neden olmazlar.

2) Ýnsülin salgýsýný artýranlar:

Sülfonilüre grubu ilaçlar ile repaglinid ve nateglinid türü ilaçlar ise pankreastan insülin salgýlanmasýný artýrýrlar. Sülfonilüre grubunda bulunan ilaçlar ise þunlardýr: Glipizid, Gliburid, Glimeprid

3) Karbonhidratlarýn Barsaktan Emilimini Geciktirenler:

Acarboz ve glinid türü ilaçlardýr. Yenen gýdalardaki karbonhidratlarýn baðýrsaktan emilimini azaltýrlar.

ETÝKET :C